Metro w Moskwie – najpiękniejsze stacje na świecie

Tato, tato, podsadź mnie! – prosi kilkuletni chłopczyk, zdążający wraz z ojcem na metro. Znajdujemy się na stacji Plac Rewolucji, której każde z łukowatych przejść między nawami jest ozdobione rzeźbami z brązu, przedstawiającymi lud sowiecki. W sumie jest ich 76, niektóre się powtarzają. Tak jak człowiek, wyglądający na wojskowego, trzymający w jednej dłoni strzelbę, drugą ręką obejmujący psa. Pies ma wytarty pysk od dotyku ludzi – pogładzenie go przed wejściem do pociągu przynosi szczęście. Chłopakowi, z niewielką pomocą ojca, również się to udaje – wspólnie dobiegną jeszcze do pociągu w stronę Elektrozawodskiej i w ostatniej chwili wejdą w drzwi rosyjskiego składu. To nie jedyna anegdota, jaką słyszało metro w Moskwie.

Metro w Moskwie i imponująca statystyka

Dwanaście linii, trzy i pół tysiąca wagonów dziennie w ruchu, 206 stacji na 346 kilometrów podwójnego torowiska. Jeden z najbardziej obciążonych systemów podziemnej kolei na świecie, wożący każdego dnia 7 milionów ludzi (!). Metro w Moskwie wzbudza szacunek imponującą statystyką. Sprawdźmy, czy renoma jednej z największych sieci na świecie oraz opinia żywego pomnika ZSRR z radziecką symboliką robią rzeczywiście takie wrażenie.

W pół godziny przez pół miasta

Naszą przygodę rozpoczynamy na stacji Domodiedovskaya, 22 kilometry od centrum rosyjskiej stolicy. Metro powinno pokonać ten dystans w nie więcej jak 30 minut. Warto przy tym wspomnieć, że odległości między stacjami w Moskwie są bardzo duże (średnio 2 km), a stare składy serii 81 mkną z prędkością nawet do 90km/h.

Rosyjskie wagony, znane z warszawskiego metra, zdają się być trochę zdezelowane. Maszynista pędzi na złamanie karku – w środku panuje taki hałas, że można zapomnieć o rozmowie. Zbliżając się do stacji Teatralnaya (najbliżej placu Czerwonego, który w pierwszej kolejności chcieliśmy odwiedzić), wystrój kolejnych stacji staje się coraz bardziej reprezentacyjny. Na sklepieniach i bocznych ścianach pojawiają się płaskorzeźby, przedstawiające sowiecki lud pracujący albo sceny historyczne. Dominująca symbolika ZSRR jest widoczna już zza okien wagonu, w którym się znajdujemy.

Metro w Moskwie, jak na kilkunastomilionową metropolię przystało, bywa tłoczne. Jeżeli chcecie pozachwycać się architekturą podziemnych stacji i porobić ładne zdjęcia warto unikać godzin szczytu.

Żyjący pomnik socrealizmu – czy metro w Moskwie jest najpiękniejsze na świecie?

Pierwszy odcinek moskiewskiego metra, oddany do użytku w 1935 roku, miał być swoistym pomnikiem socjalizmu. Dostępny dla każdego obywatela system transportowy podkreślał rosyjską potęgę – takie założenie wprowadził Józef Stalin. Do budowy kunsztownych, podziemnych pałaców sprowadzano materiały z Uralu, Kaukazu czy Azji Środkowej. Rozbudowując sieć pozostawiono założoną konwencję, nie szczędząc pieniędzy, materiałów i siły ludzkiej. Także współcześnie oddawane do użytku stacje charakteryzują się przesadnym przepychem, jednak zwykle w formie nowoczesnej.

Monumentalna architektura, pomniki, popiersia, rzeźby, strojne żyrandole, ozdobne gzymsy i inne detale wyróżniają wiele stacji. Aż 44 z nich wpisano na listę światowego dziedzictwa Rosji. Często konkretna stacja jest przypisana do danego wydarzenia z kart historii ZSRR. Choćby przytoczona we wstępie stacja Plac Rewolucji (Площадь Революции) linii Arbacko-Pokrowskiej, w dominującym wykończeniu z czarnego marmuru, poprzez rzeźby ludzi, trudniącymi się różną profesją, przedstawia bogatą przeszłość społeczeństwa ZSRR. Co ciekawe, do 1947 roku na stacji znajdowała się jeszcze rzeźba „Stalin i Konstytucja”.

Podobnie stacja Belloruskaya (Белорусская), przy kolejowym dworcu Białoruskim, przedstawia historyczne sceny z życia Białoruskiej SRR w formie kolorowej mozaiki, stacji Kievskaya (Киевская) – analogicznie skupia się na republice ukraińskiej. Naturalnie wszędzie dominuje przerysowanie, przepych i niekiedy koślawość i toporność w formie płaskorzeźb i pomników, charakterystyczna dla sztuki socrealizmu 😉

Jedną z najbardziej imponujących stacji jest Komsomolskaya (Комсомольская) (tu krzyżują się linie 1 i 5), położona pod największym węzłem przesiadkowym Moskwy – placem Komsomolskim. Na powierzchni znajdują się trzy ważne dworce kolejowe – Jarosławski, Leningradzki i Kazański. Nazwa stacji jest dedykowana radzieckiej ideologicznej „młodzieżówce”, toteż w wystroju nie mogło zabraknąć chwalebnych scen zwycięstwa w II Wojnie Światowej (nazywanej tutaj Wielką Wojną Ojczyźnianą). Mozaiki i płaskorzeźby przedstawiają dowódców historycznych walk Rosji z najeźdźcami minionego tysiąclecia. Masywne żyrandole oświetlają półokrągłe sufity pomalowane na żółto; na końcu wyłożonego granitem centralnego hallu ustawiono popiersie Lenina, sprawiające skromne wrażenie w porównaniu do wytwornego wystroju stacji.

Stacja Plac Rewolucji. Dotknięcie pyszczka przyniesie szczęście w podróży. 

76 mosiężnych posągów przedstawia sowiecki lud pracujący.

Włodzimierz Ilicz Lenin jest dominującą postacią w mozaikach, płaskorzeźbach i malowidłach wielu stacji (tu stacja Novokuznetskaya).

…podobnie radziecka, pięcioramienna gwiazda.

Stacja Komsomolskaya przypomina bogato strojoną salę pałacową.

Łuki centralnej nawy stacji Kievskaya przedstawiają historię Ukrainy oraz przyjaźń narodu ukraińskiego z rosyjskim. Po środku umieszczono złote, jasne żyrandole – podobnie w nawach bocznych, w których wsiada się do pociągów.

Stacja Belloruskaya, tuż pod kolejowym dworcem Białoruskim. Jedna z dwunastu mozaik sufitowych.

Białoruscy partyzanci – pomnik na jednym z końców stacji.

Inne ciekawe stacje?

• • Taganskaya / Таганская (linia 5) – przedstawia 48 majolikowych (ceramicznych) rzeźb żołnierzy radzieckich

• • Teatralnaya / Театральная (linia 2) – stacja otwarta w 1938 roku, zaprojektowana ku chwale radzieckiej sztuki, oświetlona kryształowymi lampami

• • Rimskaya / Римская (linia 10) – czyli „rzymska”. Na końcu peronu znajduje się rzeźba imitująca starożytne kolumny. Jest też mała fontanna

• • Novoslobodskaya / Новослободская (linia 5) – wzdłuż głównego hallu stacji znajdują się podświetlane witraże w mosiężnych ramach, na końcu ogromna mozaika przedstawiająca pokój na świecie

• • Paveletskaya / Павелецкая (linia 5) – stacja poświęcona rzece Wołdze, na sklepieniu i ścianach przystrojona ornamentami we wzorach koronek z regionu Wołżskiego

• • • Novokuznetskaya / Новокузнецкая (linia 2) – na stacji znajduje się osiem mozaik przedstawiających przemysł górniczy w Donbasie

   

  • Mayakovskaya / Маяковская (linia 2)  – nowoczesna, surowa, przestronna – odróżniająca się od pozostałych stacji. Ponoć ze względu na doskonałą akustykę w czasach ZSRR odbywały się na niej koncerty

• • Elektrozavodskaya / Электрозаводская (linia 3) –  znajdująca się nieopodal fabryki żarówek stacja, oświetlona jest ponad trzystoma lampami wbudowanymi w sklepienie. Na ścianach umieszczono płaskorzeźby Rosjan (i nie tylko), związanych z upowszechnianiem elektryczności

Główna nawa stacji Taganskaya.

Stacja Taganskaya.

Stacja Taganskaya.

Stacja Mayakovskaya.

Stacja Novokuznetskaya  (sklepienie).

Niegramotne rzeźby przedstawiające dzieci (stacja Rimskaya).

Jedna z nowszych stacji linii 10 (południowa część Moskwy).

Metro w Moskwie – ciekawostki!

• • • Stacje w kierunku centrum Moskwy są zapowiadane przez głos męski, a w kierunku 'od centrum’ przez głos damski. W przypadki linii okrężnej Kolcevaya męski lektor zapowiada stacje w kierunku zgodnym z ruchem wskazówek zegara – głos damski odwrotnie.
  • Metro 2 – słyszeliście już pewnie, że pod Moskwą kursuje tajna linia metra, będąca wyłącznie do dyspozycji władz państwowych. Do dziś nie wiadomo ile w tej legendzie prawdy – ponoć pobudowano aż trzy tajne linie.

• • Linia Kolcevaya (Кольцева́я) jest jedyną linią okólną w Moskwie, tj. kursuje po okręgu wokół centrum, łącząc kilka innych linii i zapewniając między nimi wygodną przesiadkę. Legenda głosi, że pewnego dnia Józef Stalin postawił na planie budowy metra kubek z kawą. Ze strachu przed gniewem dyktatora wybudowano właśnie linię Kolcevaya. Czyżby dlatego miała brązowy kolor? 🙂

Informacje praktyczne – jak się poruszać?

• • schemat wszystkich linii (klik)

• • Wszystkie linie kursują mniej więcej w godzinach 5:00-0:30 (szczegółowe informacje na stacjach)

• • Bilety jednorazowe możemy kupić w automatach lub kasach ma stacjach. Ja korzystałem z biletu dobowego wieloprzejazdowego, kodowanego na karcie „Trojka”. Ceny biletów: jednorazowy – 36 rubli (1,95 zł), dobowy (ważny także w autobusach, trolejbusach i tramwajach) – 218 rubli (11,85 zł), trzydniowy 415 rubli (22,50 zł).

• • Nie dobiegajcie do pociągów – w godzinach szczytu większość linii kursuje nawet co 1,5 minuty! Mimo to ścisk bywa znaczny.

• • Stacje przesiadkowe między liniami noszą czasami inne nazwy, co bywa mylące. Mimo tego zawsze możemy przedostać się z jednej stacji na drugą nie wychodząc na powierzchnię.
  • Na stacjach nie ma wind – zapomnijcie o podróży z wózkiem dziecięcym, rowerem (także ze względu na tłok). Dostęp dla osób niepełnosprawnych praktycznie niemożliwy.
  • Oznaczenie linii, kierunków i węzłów przesiadkowych jest bardzo dobre. Poruszanie się metrem ułatwi znajomość cyrylicy.
  • Wbrew błędnym opiniom, krążącym po internecie, metro w Moskwie nie jest objęte zakazem robienia zdjęć. Na niektórych stacjach są nawet oznaczone najlepsze miejsca do zrobienia selfie 😉
  • Oficjalna strona moskiewskiego przewoźnika (klik)

Budynki stacji metra, podobnie jak i ich otoczenie, mogą robić niezłe wrażenie także z zewnątrz.

Poza samymi peronami – moskiewskie metro to kilometry korytarzy i łączników między stacjami.

Zobacz także: