Dawniej dawały schronienie przejeżdżającym karawanom, później zamieszkiwane przez rodziny Berberów. Ulepione z gliny i kamieni, przypominające fortece lub pustynne zamki. Ksary i kazby to budowle typowe dla północnej Afryki – znajdziemy je również w Maroku. Jeden z najpopularniejszych ksarów to rozległy Ajt Bin Haddu -zasłynął niezwykłym położeniem na wzgórzu, co nie umknęło uwadze światowych filmowców. Kręcono tu m.in. Gladiatora, Grę o Tron, Aleksandra czy Jezusa z Nazaretu.
NOCOWANIE W
NAMIOCIE
To nic strasznego! Nasz uniwersalny poradnik wprowadza w temat krok po kroku.
WYPRAWA ROWEROWA
Jak się przygotować do wyprawy z sakwami? Co spakować, jak wyznaczyć trasę?
DAMSKA KOSMETYCZKA
Kosmetyczny niezbędnik kobiety. Co zabrać w podróż?
Warzazat – marokańskie Hollywood
Leżące w środkowej części Maroka Warzazat (Ouarzazate) to jedno z większych miast okolicy. Położone na wysuszonym, półpustynnym płaskowyżu, jest częstym przystankiem turystów, wybierających się z Marrakeszu w głąb kraju – np. do wąwozu Todra czy na pustynię Sahara.
W 70-tysięcznym Warzazat znajduje się największa wytwórnia filmowa w Maroku, czyli Atlas Studios. Lokalizacja wybrana nieprzypadkowo – wokół dominują istnie księżycowe krajobrazy. Czerwono-brunatne skały, rzadka roślinność i ośnieżona linia Wysokiego Atlasu w tle nieraz stanowiły doskonałe tło dla krajowych i zagranicznych produkcji. Sami, przemieszczając się autem w z Marrakeszu, trafiliśmy przez przypadek na plan filmowy!
Ajt Bin Haddu – punkt obowiązkowy na mapie Maroka
Jednak bardziej niż studio filmowe, turystów przyciąga „żywy plan”, czyli ksar Ajt Bin Haddou. „Plan” nie bez kozery wzięty w cudzysłów – położone na wzgórzu, historyczne zabudowania, powstały w celach mieszkalnych na długo przed upowszechnieniem się kinematografii w tych rejonach.
Czym jest KSAR?
Ksar to typowa dla północnej Afryki wielorodzinna zabudowa mieszkalna, zwykle usytuowana nad rzeką lub w oazie – ze względu na częste otoczenie murem, z daleka przypomina twierdzę. Ksary to wielorodzinne osady, zamieszkiwane od stuleci przez Berberów (rdzennych mieszkańców północnej Afryki). Domostwa w ksarach są połączone, a budynki znajdują się w niewielkiej odległości od siebie.
Ludzie żyją w jednej „komunie” i wzajemnie sobie pomagają. Wewnątrz niekiedy znajdują się meczety, kwitnie handel, są zagrody dla zwierząt.
Ksar Ajt Bin Haddu
Ajt Bin Haddu liczy ponad 500 lat – choć dokładna data powstania nie jest znana. Pierwotnie pełnił ważną funkcję handlową na trasie karawan – stracił na znaczeniu po wybudowaniu przez Francuzów drogi przez przełęcz Tiszka w górach Atlasu.
Ze względu na swój rozmiar i bardzo malownicze położenie na wzgórzu ponad gajem palmowym i szerokim korytem rzeki Dades, ksar grał w wielu filmowych produkcjach – m.in. w Gladiatorze, Grze o Tron, Aleksandrze czy Klejnocie Nilu. To tylko przyniosło mu rozgłos – obecnie każdego dnia jest tłumnie odwiedzany przez turystów, a w 1987 roku został wpisany na Listę Unesco.
W Ajt Bin Haddu warto się zgubić
Do Ajt Bin Haddu najlepiej się dostać mostem nad rzeką Dades z centrum miejscowości. Chwilę później zagłębiamy się w labirynt zacienionych uliczek, korytarzy, schodów i wąskich przejść między budynkami. Warto dać się „ponieść” temu miejscu i się zgubić – Ajt Bin Haddu zasługuje na zwiedzenie niemal każdego zakamarka 😉
Ponoć na terenie ksaru można odnaleźć pomieszczenia ściśle związane z produkcjami filmowymi – część ścian została przebudowana na potrzeby filmów. W Ajt Bin Haddu poza tym znajdziecie galerie sztuki, niewielkie kramiki i sklepiki z różnym rękodziełem – może coś przypadnie Wam do gustu!
Najlepszy punkt widokowy
Zwiedzanie Ajt Bin Haddu jest bezpłatne, ale mieszkańcy mogą Was namawiać na płatne punkty widokowe, rzekomo oferujący najpiękniejszy widok na okolicę. My woleliśmy wdrapać się na samą górę ksaru głównymi schodami – odnaleźć drogę jest całkiem łatwo, a krajobrazy – dosłownie – zapierają dech w piersiach.
Dodatkowo polecamy wejście na górkę, sąsiadującą od wschodu z Ajt Bin Haddu. Rozpościera się z niej widok na większą część zabudowań ksaru – to idealne miejsce do zdjęć (najlepsze światło jest w pierwszej połowie dnia).
Od strony górki do miejscowości można wrócić już nad rzeką – nie trzeba wracać tą samą drogą.
„Wzgórza Mają Oczy” – z wizytą na planie horroru
W drodze z Marrakeszu do Ajt Bin Haddu i Warzazat postanowiliśmy zboczyć do jeszcze jednej, filmowej atrakcji okolicy. Przy drodze N10 (w kierunku Tazenakht) – dokładnie w tym miejscu – znajduje się fragment planu amerykańskiego horroru „Wzgórza Mają Oczy 2„. Stacja benzynowa Gas Haven wraz z warsztatem, niewielkim barem i kilkoma innymi zabudowaniami znajdują się przy samej drodze.
Sami nie jesteśmy miłośnikami tego gatunku filmu, jednak plan filmowy sprzed kilkunastu lat potraktowaliśmy jako ciekawostkę. Zresztą sama droga P1505 (Amerzgane – Tiouiyine), którą tu przyjechaliśmy, jest o podwyższonym stopniu piękności.
LUDZIE ŚWIATA
Zwykli, a niezwykli, których poznaliśmy w trakcie podróży. Poznaj historie życiem pisane.
GRUZJA - PRAKTYCZNIE
Co powinieneś wiedzieć o Gruzji przed podróżą? Uniwersalny poradnik od A do Z.
POLSKA NA WEEKEND
Garść ciekawych miejsc i atrakcji do zobaczenia w naszym kraju. Znasz je wszystkie?
Warzazat – kasba Taourirt
W samym Warzazat są dwie filmowe atrakcje – hangary studia filmowego Atlas Studios (na przedmieściu) oraz muzeum Kinematografii.
Z braku czasu oraz większego zainteresowania naturalnymi atrakcjami kraju, zdecydowaliśmy się odpuścić te oba miejsca. Zajrzeliśmy natomiast do kazby Taurirt – opisywanej, jako interesujący przykład typowej architektury Maroka.
Wstęp do środka kosztuje 20 MAD – można dodatkowo wynająć przewodnika. My pochodziliśmy po kasbie w samotności – to istny labirynt pomieszczeń i korytarzy!
Trasa tysiąca kasb w Maroko
W środkowej i wschodniej części Maroka spotkamy bardzo dużą liczbę kasb – ich architektura jest imponująca. Dolina rzeki Dades, prowadząca przez kolejne 130 kilometrów do słynnego wąwozu o tej samej nazwie, jest nazywana „trasą tysiąca kasb”. Rzeczywiście, z samej drogi można ich dojrzeć całkiem sporo.
Czym jest kasba?
Sama kasba to, obok ksaru, typowa, marokańska budowla. Górująca nad miastem, przypominająca fortecę, dawniej pełniła funkcję obronną. W środku znajdowała się część mieszkalna, magazyny, pomieszczenia dla zwierząt. Budowano je z mieszkanki gliny, słomy i kamieni – stąd trwałość budynków była i jest dość mizerna. Co kilka-kilkanaście lat elewację trzeba odnawiać.
Ksar Ajt Bin Haddu - informacje praktyczne
Ajt Bin Haddu znajduje się 205 km od Marrakeszu, a 30 od Warzazat. Naszym zdaniem to obowiązkowy punkt podczas wyjazdu do środkowego Maroka - położone nad zieloną doliną, piętrzące się zabudowania ksaru to typowy przykład marokańskiej architektury - tutaj w naprawdę wspaniałym wydaniu.
Naszym zdaniem koniecznie należy tu zrobić 2-3 godzinny przystanek w drodze do wąwozu Dades, Todra lub na pustynię Sahara.
Ajt Bin Haddu najlepiej zwiedzać wcześnie rano (8-9) lub późnym popołudniem (tuż przed zachodem słońca) - dzięki temu unikniecie tłumów i zorganizowanych wycieczek, które przybywają tu przez większość dnia. Zwiedzanie ksaru jest całkowicie bezpłatne.
