Świętokrzyskie atrakcje w rytmie slow

Z czym kojarzy Wam się województwo świętokrzyskie? Może z babą Jagą, łysogórskim gołoborzem i dębem Bartkiem? A może z ciągnącymi się po horyzont polami rzepaku, zamkiem Krzyżtopór i wciąż odbywającymi się tu sabatami czarownic? W tym artykule zachęcimy Was do odwiedzin tych „mniej oklepanych” miejsc, położonych trochę na uboczu głównych, turystycznych szlaków. Poradzimy, ile czasu spędzić w danym miejscu, jak dojechać i… co przywieźć na pamiątkę. Pokażemy świętokrzyskie atrakcje w sposób subiektywny i przekrojowy – każdy z Was napewno znajdzie coś dla siebie!

NOCOWANIE W
NAMIOCIE

To nic strasznego! Nasz uniwersalny poradnik wprowadza w temat krok po kroku.

WYPRAWA ROWEROWA

Jak się przygotować do wyprawy z sakwami? Co spakować, jak wyznaczyć trasę?

POLSKA NA WEEKEND

Nasze propozycje na aktywne zwiedzanie Polski.

Świętokrzyskie atrakcje dla każdego

Miejsca, które wybraliśmy do przedstawienia w tym artykule, są wynikiem wieloletniego poznawania przez nas województwa świętokrzyskiego. Zwłaszcza przez Dawida, który większość nastoletnich wakacji spędził nad zalewem w Sielpii Wielkiej – to właśnie tam rozjeździł się na rowerze! Sama Sielpia w sezonie jest dość zatłoczona – niemniej nad zrewitalizowany zbiornik warto się wybrać i każdej porze roku.

Odkrywamy wspólnie świętokrzyskie atrakcje

Nie wiedzieć czemu, świętokrzyskie statystycznie nie należy do najchętniej odwiedzanych województw przez turystów krajowych – w 2022 roku uplasowało się na dalekiej, piętnastej pozycji. To znaczy, że nie warto tam jechać? Bzdura! Fenomenalnie położone zamki (jak ten w Chęcinach), malownicze doliny rzeczne (jak na Ponidziu), niezwykłe klasztory, kościoły (jak na Świętym Krzyżu czy w Pińczowie), interaktywny park legend z symulatorem lotu na miotle (to w Nowej Słupii)… mamy wymieniać dalej? Proszę bardzo, zapraszamy na wspólną podróż! Wszystkie poniżej opisane, świętokrzyskie atrakcje odwiedziliśmy wspólnie i bezwarunkowo je rekomendujemy.

Skansen w Tokarni

Muzeum Wsi Kieleckiej w postaci skansenu w Tokarni funkcjonuje od 1977 roku – naszym zdaniem to jeden z ciekawszych skansenów w całej Polsce! Na sporym terenie zebrano kilkadziesiąt budynków (docelowo ma ich być 120), przedstawiających m.in. chałupy z XVIII i XIX wieku, stodoły, spichlerz i drewniany wiatrak.

Do wielu budynków można wejść i podziwiać wiernie odtworzone wnętrza, w których nie brakuje historycznych atrybutów. Prawdziwą perełką jest kościół barokowy Matki Boskiej Pocieszenia z 1763 r., przeniesiony tu z Rogowa.

W ramach parku utworzone zostały układy osadnicze czterech różnych regionów Kielecczyzny – Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej, Niecki Nidziańskiej, Wyżyny Sandomierskiej i Gór Świętokrzyskich. 

Na zwiedzanie polecamy poświęcić przynajmniej 2 godziny – w Tokarni jest pięknie zwłaszcza jesienią! Wizytę można połączyć np. z nieodległym zamkiem w Chęcinach lub jaskinią Raj.

Skansen w Tokarni świętokrzyskie atrakcje
W Tokarni jest pięknie zwłaszcza jesienną porą.
Skansen w Tokarni świętokrzyskie atrakcje
Skansen w Tokarni kościół świętokrzyskie atrakcje
Kościół Matki Boskiej Pocieszenia z 1763 roku.
Tokarnia skansen województwo świętokrzyskie
Tokarnia skansen województwo świętokrzyskie
Tokarnia skansen województwo świętokrzyskie

Zamek Krzyżtopór w Ujeździe

Zamki i pozostałości przemysłu to naszym zdaniem najważniejsze świętokrzyskie atrakcje. Nim we Francji powstał Wersal, Krzyżtopór w Ujeździe był uznawany za największą budowlę pałacową w całej Europie.  Rzeczywiście – zamek o powierzchni 70 tys. m³ i 600-metrowej długości wszystkich murów, wciąż robi imponujące wrażenie. Pierwotnie miało powstać tyle baszt ile kwartałów, dużych sal tyle, ile miesięcy, a wszystkich okien tyle, ile dni w roku. 

Wybudowany w latach 1631-1644 zamek był jednocześnie twierdzą. Jedna z wystawnych sali miała ponoć szklany strop, nad którym pływały egzotyczne ryby. Jednak już dekadę po ukończeniu, Krzyżtopór zajęli i obrabowali Szwedzi – konfederaci barscy dopełnili dzieła zniszczenia w kolejnych latach.

Współcześnie bogata historia zamku jest wciąż żywa – w murach i podziemiach odbywają się imprezy historyczne, turnieje rycerskie, a dla każdego co jakiś czas jest dostępne nocne zwiedzanie. 

W ciągu dnia obiekt można zwiedzać na własną rękę, bez przewodnika. W zamku organizowane jest także nocne zwiedzanie – my skorzystaliśmy z takiej okazji. Chodzenie po zamkowych podziemiach z pochodniami i słuchanie niesamowitej historii tego miejsca na długo zostanie w naszej pamięci. 

Krzyżtopór zamek - Ujazd
Świętokrzyskie atrakcje Krzyżtopór
Świętokrzyskie atrakcje Krzyżtopór
Krzyżtopór - świętokrzyskie atrakcje, nocne zwiedzanie zamku
Podczas nocnego zwiedzania podziemi Krzyżtoporu.
Świętokrzyskie atrakcje Krzyżtopór
Krzyżtopór nocą zamek
Nocą zamek również wygląda zjawiskowo, zwłaszcza śnieżną zimą!

Ponidzie – magiczna kraina wijącej się rzeki

Głównie równinna, rolnicza część ziemi  świętokrzyskiej zalicza się do najbardziej spokojnych i sielskich części województwa – to idealny obszar na wyciszenie i odpoczynek od pędu życia i zgiełku miasta. Świętokrzyskie atrakcje, które tu znajdziemy, są raczej nieoczywiste, bardziej w rytmie slow – do nich przejdziemy jednak w dalszej części artykułu.

Traktując Ponidzie całościowo jako krainę, warto zatracić się w pięknie tutejszego krajobrazu – choćby na spacerze lub na rowerze. Utworzono tu aż trzy parki krajobrazowe – Nadnidziański, Szaniecki i Kozubowski (ten ostatni już całkiem górzysty). 

Między Jędrzejowem a Motkowicami kursuje kolejka wąskotorowa (Ciuchcia Ponidzie) – w sezonie to również dobry pomysł na poznanie tej części województwa.

My mieliśmy okazję spać w Krzyżanowicach (Zacisze Nad Nidą) – ośrodku tuż nad samą rzeką. Rano weszliśmy na pobliskie wzgórze, by podziwiać wschód słońca nad meandrującą Nidą – zobaczcie sami!

Ponidzie świętokrzyskie
Ponidzie świętokrzyskie atrakcje
Gdzie Los Poniesie Dawid Kasia świętokrzyskie

Miedzianka – góra, skrywająca tajemnicę

Współcześnie doskonały punkt widokowy na Góry Świętokrzyskie, dawniej ważne miejsce dla górnictwa kruszcowego. Wydobycie rudy miedzi rozpoczęto tu jeszcze w XV wieku, od 1958 roku cały okoliczny teren objęto ochroną rezerwatu. 

Miedzianka wznosi się na 354 m n.p.m. – ze skalistego szczytu przy dobrej pogodzie dostrzeżemy pasmo Łysogór, zamek w Chęcinach, wzgórza Suchedniowsko-Oblęgorskiego Parku Krajobrazowego i inne świętokrzyskie atrakcje. Wejście na szczyt z drogi w miejscowości Miedzianka zajmie ok. 15 minut. Ze względu na dawne wydobycie, góra jest „podziurawiona” licznymi jaskiniami i szybami. Ze względów bezpieczeństwa wejścia do nich zostały okratowane.

Świętokrzyskie góra miedzianka
Góra Miedzianka świętokrzyskie
świętokrzyskie zamek Chęciny góra miedzianka
Z Miedzianki przy dobrej widoczności możemy dostrzec oddalony nieco Zamek Królewski w Chęcinach.

Park Legend w Nowej Słupi

Park Legend w Nowej Słupi nie bez kozery znajduje się u stóp pasma Łysogór, czyli dawnego miejsca sabatu czarownic.

Świętokrzyskie atrakcje nierzadko mają wiele wspólnego z magią – czarownicami. Przez dekady powstało na ten temat wiele legend – wreszcie zgrupowano je w jednym miejscu. To, co się dzieje w trakcie dwugodzinnej wizyty, bardzo trudno przelać na tekst. Interaktywna, mroczna trasa przez świętokrzyskie legendy jest prowadzona przez wirtualnych czarowników, a każda z historii oddziałuje na wszystkie zmysły. Baliśmy i śmialiśmy się na zmianę. Wisienką na torcie jest film w kinie 3D, a na dokładkę… symulator lotu na miotle. W naszym przypadku błędnik szalał jeszcze dobre pół godziny po zejściu z foteli.

Park Legend to nowa atrakcja – działa od sierpnia 2023, a bilety można zarezerwować w naprawdę korzystnych cenach. Polecamy z pełnym entuzjazmem – choć jeśli planujecie wizytę z małymi dziećmi, może… zostawcie je tym razem u babci.

Symulator lotu na miotle

Czasy nudnych muzeów i eksponatów schowanych w szczelnych gablotach na dobre odeszły w niepamięć. Symulator lotu na miotle to naszym zdaniem kwintesencja zwiedzania Parku Legend. Kilkuminutowy lot przy użyciu okularów VR i słuchawek jest bardzo realistyczny. To prawdziwie świętokrzyskie atrakcje!

Świętokrzyski park legend Nowa Słupia
Świętokrzyskie atrakcje Park Legend Nowa Słupia
Świętokrzyskie atrakcje Park Legend Nowa Słupia
Świętokrzyskie atrakcje Park Legend Nowa Słupia
Park Legend Nowa Słupia
Park Legend Nowa Słupia
Symulator lotu na miotle
Park Legend Nowa Słupia
Interaktywna sala to jednak z atrakcji Parku Legend. Można tu na przykład skorzystać z escape roomu 😉
Wiedźmy świętokrzyskie atrakcje Nowa Słupia

Muzeum Starożytnego Hutnictwa Świętokrzyskiego

Kto z Was wiedział, że to właśnie na ziemi Świętokrzyskiej 2000 lat temu działał jeden z największych zakładów metalurgicznych Europy? My też nie! Dlatego z chęcią odwiedziliśmy nowoczesne i interaktywne muzeum, mieszczące się bezpośrednio obok Parku Legend w Nowej Słupi. Będąc w tym miejscu warto odwiedzić oba różnorodne i edukacyjne obiekty. 

Muzeum Starożytnego Hutnictwa Świętokrzyskiego to w zasadzie długa, multimedialna aleja, w zaciekawiający sposób przedstawiająca historię produkcji żelaza. Są prezentacje i filmy 3D, a w ekspozycji nie brakuje realistycznych postaci, reprezentujących dawne zawody (niektóre z nich mają prawdziwe, ludzkie włosy).

Muzeum nie bez powodu znajduje się w Nowej Słupi, tuż nad jednym z autentycznych stanowisk archeologicznych, na którym odkryto pozostałości starożytnych pieców hutniczych. 

Dymarki świętokrzyskie – najpiękniejsza impreza regionu

Po wszystkim odwiedzamy zewnętrzne stanowisko wytopu żelaza. W glinianym piecu rozgrzewa się ruda żelaza – aby osiągnęła właściwą temperaturę, trzeba by wachlować wielkim miechem co najmniej 3 godziny!

Poza hutnicze w tym miejscu organizowane są raz w roku, podczas Dymarek Świętokrzyskich. Mamy w planach wybrać się na tą imprezę!

Muzeum Starożytnego Hutnictwa Nowa Słupia
W muzeum przenosimy się wiele wieków wstecz - do czasów, gdy hutnictwo dopiero powstawało. Na zdjęciu chałupa tkaczki.
Muzeum Hutnictwa świętokrzyskiego - stanowisko archeologiczne
Oryginalne stanowisko archeologiczne - w tym miejscu odnaleziono pierwsze, świętokrzyskie gliniane piece, w których wytapiano żelazo.
Muzeum Hutnictwa Świętokrzyskiego Kowal
Tak wyglądały pierwsze piece, w których wytapiano żelazo.
Muzeum Hutnictwa Świętokrzyskiego Kowal
Kowal podczas pracy - w tamtych czasach to był szanowany i dobrze płatny zawód.
Muzeum Hutnictwa Świętokrzyskiego
Z budynku przechodzimy na zewnątrz - na inscenizację wytopu żelaza "na żywo". Coś niesamowitego! Podobne pokazy można obejrzeć np. podczas corocznych Dymarek Świętokrzyskich.

Pomniki ciężarówek Star w Starachowicach

„Star” jak Starachowice. Kto z nas nie kojarzy polskich ciężarówek, które wciąż licznie można spotkać na drogach? Istniejąca od 1948 roku Fabryka Samochodów Ciężarowych „Star” w szczytowym momencie zatrudniała ponad 20 tys. osób – z linii produkcyjnej zeszło ponad pół miliona ciężarówek!

Choć od 2003 roku fabrykę przejął niemiecki Man, a produkcja przesunęła się na komponenty do autobusów i ciężarówek, kultowe Stary można spotkać „na mieście” w formie pomników. Siedem starachowickich ciężarówek to piękne i oryginalne upamiętnienie lokalnej, przemysłowej historii – dokładną ich lokalizację znajdziecie tutaj

Wśród ciężarowych pomników są m.in. dźwig, wywrotka i wóz strażacki. Przy wszystkich umieszczono tabliczki ze szczegółowym opisem modeli.

Starachowice ciężarówka Star pomnik
Starachowice ciężarówka Star pomnik
Starachowice ciężarówka Star pomnik
Starachowice ciężarówka Star pomnik

Zamek w Chęcinach

Ruiny potężnego, królewskiego zamku górują nie tylko nad położonym u ich stóp miasteczkiem, ale i nad całą okolicą – warownia, obecna w tym miejscu od XIV wieku, wznosi się na 367-metrowym wzgórzu.

Zamek, rozbudowany przez Kazimierza Wielkiego do potężnych rozmiarów, był w swoim czasie długo niepokonaną i największą twierdzą obronną w Polsce. Przez kolejne lata pełnił wiele funkcji – m.in. był siedzibą starostwa, stolicą powiatu i więzieniem. Przez lata był kilkukrotnie niszczony, choćby przez Austriaków w trakcie I Wojny Światowej, którzy powalili jedną z wież, będącą wówczas rosyjskim punktem obserwacyjnym.

Świętokrzyskie atrakcje zamkowe

Trzeba jednak przyznać, że jak na ruiny, ostało się całkiem sporo. Choćby całe zewnętrzne mury obronne i trzy wieże. W cenie biletu możemy wejść na dwie z nich, zwiedzić dolną i górną część wewnętrzną zamku, przymierzyć elementy zbroi rycerskiej.

To nie pierwsza nasza wizyta  w Chęcinach – następnym razem trzeba się załapać na nocne zwiedzanie zamku, które jest organizowane kilka razy latem. Chęciny leżą zaledwie 13 km od Kielc. Warto tu wpaść planując wizytę choćby w położonej obok jaskini Raj, czy skansenie w Tokarni.

Zamek w Chęcinach - świętokrzyskie atrakcje
Zamek w Chęcinach - świętokrzyskie atrakcje
Zamek w Chęcinach - świętokrzyskie atrakcje
Zamek w Chęcinach - świętokrzyskie atrakcje

Busko-Zdrój – największa tężnia po Ciechocinku

Wbrew pierwszym skojarzeniom, tężnia solankowa nie musi służyć wyłącznie kuracjuszom, przebywającym na uzdrowiskowych turnusach. Potężny i nowoczesny obiekt w Busku warto odwiedzić nie tylko ze względów zdrowotnych, ale również turystycznych. Średnica budynku to aż 70 metrów – spacerować można na dwóch poziomach. W środku tężnia mieści spory dziedziniec z ławeczkami – te znajdują się również na górnym poziomie. 

Odwiedzając Busko-Zdrój zaplanujcie pobyt w tężni – pamiętajcie jednak, by wśród terapeutycznej mgiełki nie spacerować dłużej niż pół godziny. Resztę pięknego dnia można spędzić w odremontowanym parku Zdrojowym. W zlokalizowanym w centralnym jego punkcie sanatorium Marconi można bezpłatnie napić się wód leczniczych.

Busko Zdrój tężnia
Busko Zdrój tężnia
Busko Zdrój tężnia
Busko Zdrój tężnia
Busko Zdrój - Zabytkowy budynek sanatorium Marconi w parku Zdrojowym.
Zabytkowy budynek sanatorium Marconi w parku Zdrojowym.

Olejarnia Zagłoby

Wyjątkowe miejsce w rytmie slow, prowadzone zgodnie z tradycją, kunsztem i pasją. Pan Mariusz to producent oleju metodą tradycyjną – bez filtracji i rafinowania, z zachowaniem właściwości prozdrowotnych. Właściciel już z daleka zaprasza nas na degustację kilkunastu rodzajów olejów – m.in. z konopi, bazylii czy czarnuszki. Na temacie zna się jak nikt inny – przy czym nie brak mu poczucia humoru i charyzmy. 

Krok po kroku poznajemy proces powstawania oleju rzepakowego – coś wspaniałego!

Do Olejarni Zagłoby dość często przyjeżdżają grupy zorganizowane, jednak można wpaść indywidualnie lub się umówić na prezentację. Na miejscu działa sklepik z olejami oraz przetworami i alkoholami od lokalnych producentów. Więcej informacji znajdziecie na stronie

Świętokrzyskie olejarnia Zagłoby
Olejarnia Zagłoby
Olejarnia Zagłoby
Olejarnia Zagłoby

Winnica Złota Wieś

Przed chwilą jedliśmy, teraz pijemy! Do czasu pierwszej wizyty w ponidzkiej winnicy myśleliśmy, że polskie wino produkuje się wyłącznie w województwie lubuskim. Kto by pomyślał, że pod Buskiem znajdziemy takie świętokrzyskie atrakcje! 

Złota Wieś to niewielka, kameralna winnica. Podczas standardowego, 2,5-godzinnego zwiedzania połączonego z degustacją poznajemy po krótce proces produkcji szlachetnego wina oraz kunszt właściwego sposobu picia. Degustacja odbywa się w samej winnicy w pięknie położonej altanie na wzgórzu – dodatkowo możemy spróbować domowego pieczywa, kozich serów i oczywiście winogron. 

Umówić się można na stronie winnicy – polecamy!

Winnica Złota Wieś świętokrzyskie
świętokrzyskie atrakcje złota wieś winnica
Winnica Złota Wieś świętokrzyskie

Park Miniatur „Sabat” w Krajnie

Czasem zdarza nam się zwiedzać typowo letnie atrakcje kompletnie poza sezonem – i wiecie co? Ma to swój urok! Takim miejscem jest Aleja Miniatur w Krajnie, który jest częścią większego, całorocznego kompleksu. Składa się na niego m.in. najdłuższy stok narciarski w centralnego Polsce (wraz ze szkółką instruktorską i wyciągiem orczykowym), Kino 6D, Park Linowy na palach i wesołe miasteczko. Jest więc co robić nie tylko z pociechami.

W godzinę dookoła świata

Park, a w zasadzie Aleja Miniatur ciągnie się bezpośrednio wzdłuż stoku narciarskiego ma długości około kilometra. Idąc krętą ścieżką pod górę mijamy znane, światowe atrakcje turystyczne – choćby krzywą wieżę w Pizie, plac i bazylikę św. Piotra w Watykanie, wieże WTC (jeszcze dwie), Taj Mahal w Indiach, wulkan Fuji, piramidy w Gizie… długo by wymieniać. W jednej chwili przenosimy się z Paryża do Berlina, z Rzymu do Dubaju, z Japonii do Stanów Zjednoczonych czy z Londynu do mroźnej Moskwy. 

Choć w trakcie śnieżnej zimy nie wszystkie atrakcje są tak dobrze widoczne jak wiosną czy latem – park zwiedzamy praktycznie sami. Polecamy wpaść o każdej porze roku!

Park Miniatur Krajno - krzywa wieża Piza
Park Miniatur Krajno
Park Miniatur Krajno
Park Miniatur Krajno
Park Miniatur Krajno
Zimowe piramidy - ma to swój urok!

Sosna na szczudłach

Przypomina trochę entów – bohaterów znanej serii Władca Pierścieni, może stąd miejscowi nazywają ją sosną na szczudłach lub sosną kroczącą. Około 100-letnie drzewo, stojące w Weleczu pod Buskiem, ma odsłonięty niemal cały system korzeniowy (na wysokości prawie 3 metrów!). 

Jednak nie wyrosła w ten sposób naturalnie – korzenie zostały odsłonięte pierwotnie przez mieszkańców okolicznych wsi, w skutek wydobywania piasku z tych terenów. Resztę odsłoniły wiatry i spływająca woda. 

Z racji, że sosna o niecodziennym wyglądzie stoi i ma się całkiem dobrze, podjęto decyzję o niezasypywaniu korzeni, a w 2002 roku wpisano ją na listę pomników przyrody. 

Sosna Welecz świętokrzyskie
Sosna Welecz świętokrzyskie
Sosna Welecz świętokrzyskie

Osiołkowo – przyjazna farma

Terapeutyczna farma z kilkoma osiołkami jest prowadzona przez mega pozytywnych ludzi, którzy, jak twierdzą, są „zakochani po uszy” w swoich pociechach. Ania i Piotrek od lat poszerzają swoją wiedzę na temat hodowli osłów i terapeutycznych właściwości podczas kontaktu z nimi. Sporo podróżowali, zdobywali doświadczenie m.in. we Francji. Właśnie stamtąd, gdy uznali, że są gotowi, sprowadzili pierwszych samców i założyli to niezwykłe miejsce. Gospodarze o osiołkach potrafią opowiadać godzinami. Warto ich odwiedzić – więcej szczegółów znajdziecie na tej stronie

Farma Osiołkowo mieści się w Baszowicach, niedaleko Nowej Słupi. A jednocześnie wystarczająco daleko od cywilizacji, by poczuć sielskość i porządnie naładować swoje baterie. 

Osiołkowo spodobało nam się tak bardzo, że zimą, będąc w okolicy odwiedziliśmy je ponownie 🙂

Osiołkowo farma osłów świętokrzyskie atrakcje
Ania - uśmiechnięta od ucha do ucha gospodyni Osiołkowa 🙂
Osiołkowo farma osłów świętokrzyskie atrakcje
Osiołkowo farma osłów świętokrzyskie
Osiołkowo farma osłów świętokrzyskie atrakcje
Osiołkowo Baszowice zimą
Osiołkowo zimą - tę wyjątkową zagrodę można odwiedzać cały rok!
Osiołkowo Baszowice zimą
Pora obiadu 🙂

Świętokrzyski Szlak Zabytków Techniki

Historyczny Staropolski Okręg Przemysłowy znajdował się również w granicach dzisiejszego województwa świętokrzyskiego – na tym terenie rozwijało się zwłaszcza hutnictwo żelaza. Kilkaset lat temu powstawały huty, piece, zakłady przetwórstwa i inne obiekty przemysłowe – część z nich zachowała się do dziś.

Najciekawsze świętokrzyskie atrakcje przemysłowe znajdziecie w północnej części województwa, mniej więcej między Końskimi a Ostrowcem Świętokrzyskim. Po szczegóły odsyłamy na stronę szlaku – poniżej wrzucamy tylko kilka zdjęć licznych, poprzemysłowych pozostałości. 

Świętokrzyski szlak zabytków techniki Bobrza
Bobrza - ruiny huty.
Bobrza - ruiny huty.
Ruiny huty w Samsonowie
Ruiny huty w Samsonowie.
Ruiny huty w Samsonowie
Ruiny huty w Samsonowie.

Osada Średniowieczna w Hucie Szklanej

Jesteśmy u stóp Łysogór w Hucie Szklanej – stąd zaledwie parę kilometrów na szczyt Łysej Góry, gdzie znajduje się Klasztor na Świętym Krzyżu.

Warto na chwilę zboczyć z utartego, turystycznego szlaku do Osady Średniowiecznej, położonej na tyłach swojskiej Karczmy, słynącej z najlepszej zalewajki w całym województwie. Osadę zwiedzamy tylko z przewodnikiem – choć początkowo możemy odnieść wrażenie, że to raptem drewnianych parę domów z XI i XII wieku – każdy z nich jest bogato wyposażony w środku, a niezwykle sympatyczna przewodniczka opowiada w nich historię rzemiosł, które we współczesnym świecie zanikły.

Z wizytą u średniowiecznej zielarki 

I tak po kolei odwiedzamy zakład kowalski, pracownię szewca, warsztat garncarski, chatę tkaczki i zielarki. W tym ostatnim domu spędzamy nieco więcej czasu, rozmawiając o sposobach radzenia sobie z dolegliwościami przy użyciu naturalnych metod. 

Osada Średniowieczna to kapitalne, edukacyjne miejsce, prowadzone przez ludzi z pasją. Warte odwiedzenia o każdej porze roku!

Osada Średniowieczna Świętokrzyska
Po osadzie oprowadza nas przemiła przewodniczka, ubrana w tradycyjny strój.
Osada Średniowieczna Świętokrzyska
Osada Średniowieczna Świętokrzyska
Pyszne podpłomyki wprost z ogniska 🙂
Osada Średniowieczna Świętokrzyska
Osada Średniowieczna Świętokrzyska
Chata kowala.
Osada Średniowieczna Świętokrzyska
Osada Średniowieczna Świętokrzyska
Ostatnia chata należy do zielarki - jak radzono sobie z chorobami i profilaktyką w średniowieczu?

Pińczów – punkt widokowy na całe miasto

Pińczów to ciekawe, kameralne miasto, które dawniej było prywatną osadą szlachecką. Dziś najważniejszymi zabytkami miasta są Popauliński zespół klasztorny i Sanktuarium Mirowskie, ale również położona nad miastem kaplica św. Anny z 1600 roku. 

I właśnie pod kaplicę, na położone nad Pińczowem wzgórze, polecamy Wam się udać. Widok na miasto i dolinę Nidy jest niecodzienny – jednocześnie o tym punkcie widokowym wie dość niewiele osób – nie spotkacie więc tłumów.

Góra św. Anny Pińczów punkt widokowy
Kaplica na górze św. Anny nad Pińczowem.
Pińczów punkt widokowy
Klasztor Franciszkanów w Pińczowie.

Skałki Piekło pod Niekłaniem

Przenosimy się na samą północ – do kompleksu leśnego na skraju ziemi świętokrzyskiej i województwa mazowieckiego. Ukryte w lesie wapienne skały wyrastają „jakby nigdy nic”, pomiędzy gęstymi drzewami. Można tu dojść pieszym szlakiem od drogi między Niekłaniem Wlk. a Antoninowem – ciekawe, naturalne miejsce, jeśli jesteście akurat w okolicy. Zwiedzanie rezerwatu jest bezpłatne – polecamy również na wycieczkę rowerową. 

Piekło pod Niekłaniem Świętokrzyskie atrakcje natura
Piekło pod Niekłaniem Świętokrzyskie atrakcje natura
Piekło pod Niekłaniem Świętokrzyskie atrakcje natura

Stąporków – największy kaloryfer na świecie

Wiedzieliście, że popularne kilka dekad temu, ciężkie, żeliwne kaloryfery, pochodzą właśnie ze świętokrzyskiego Stąporkowa? Grzejniki, produkowane w tutejszej odlewni, trafiały niemal do wszystkich części Polski.

Po upadku PRL-u zakład stracił mocno na znaczeniu, jednak dla upamiętnienia czasów prosperity w centrum miasteczka utworzono niewielki, „grzejnikowy” skwer. Na niewielkim obszarze znajduje się kilka żeliwnych grzejników naturalnych rozmiarów, oraz jeden wielki – przy złotym pomniku warto zrobić sobie pamiątkowe zdjęcie.

Ciekawostka – w sąsiednich Końskich od lat produkuje się żeliwne studzienki kanalizacyjne – pomnika ogromnego, okrągłego włazu jednak tam nie mają!

Stąporków największy kaloryfer grzejnik
Jedyny taki, grzejnikowy skwer w Polsce 😉
Stąporków największy kaloryfer grzejnik

Umianowice – centrum edukacji i węzeł wąskotorowy

Ośrodek Edukacji w Umianowicach to nowoczesne centrum wiedzy o naturze, rzece Nidzie i samym Ponidziu. Nowoczesny budynek, wybudowany w środku węzła Ponidzkiej kolei wąskotorowej to jedynie część większego kompleksu. 

Podczas zwiedzania możemy zajrzeć do Nidarium (dużego akwarium, w którym odwzorowano warunki życia zwierząt i roślin, panujące w rzece), zobaczyć z bliska żyjące na tych terenach żółwie błotne, zaprzyjaźnić się z sową i innymi ptakami. Nieopodal stacji wąskotorówki znajduje się mini-zoo. 

Zwiedzanie jest bezpłatne – jeśli planujecie przyjechać zorganizowaną grupą, lepiej się umówić. Więcej informacji na tej stronie.

Umianowice centrum edukacji świętokrzyskie
Stacja kolejki wąskotorowej w Umianowicach - tuż obok centrum edukacji.
Umianowice centrum edukacji ponidzka kolej

Twoje świętokrzyskie atrakcje

Mamy nadzieję, że nasz subiektywny poradnik pomoże Ci poznać te spokojniejsze i bardziej nietypowe świętokrzyskie atrakcje. Jesteśmy ciekawi, czy znacie miejsca opisane powyżej – jeśli tak, podzielcie się opinią w komentarzu. A jeśli czegoś Wam tu brakuje, śmiało podpowiedzcie nam, z chęcią pojedziemy i sprawdzimy na własnej skórze 😉

Tymczasem zapraszamy do obejrzenia naszych filmów ze zwiedzania Polski, w którym przedstawiamy świętokrzyskie atrakcje, nietypowe miejsca na Mazowszu czy gotowy plan zwiedzania Suwalszczyzny. Polska jest piękna, warto ją odkrywać!

Pomóż nam współtworzyć to miejsce

Nasze plany podróżnicze na przyszłość sięgają znacznie dalej – możesz się z nimi zapoznać na naszym profilu Patronite i, jeśli chcesz, dołożyć od siebie skromną cegiełkę. Poznajmy się lepiej!

OSTATNIE ARTYKUŁY NA BLOGU

Related Stories

Zobacz też

Zwiedzamy polskie kopalnie i podziemia. Nasze TOP 8.

Kopalnie, tajne podziemia, sztolnie i wydrążone w skałach, wojskowe kompleksy. Czasem tylko kilka korytarzy...

Seceda – który szlak wybrać? Dolomity w pigułce

Wiedzieliście, że powierzchnia całych Alp zajmuje prawie 400 razy tyle, co powierzchnia polskich Tatr?...

Podlasie Nadbużańskie – natura i kultura

Podlasie uchodzi za jeden z najspokojniejszych i najbardziej sielskich regionów Polski. W wielu miejscach...

Testujemy nowe sakwy Crosso Expert 66 i Twist X60

Rowerowe sakwy Crosso to polska marka, obecna na rynku od kilkunastu lat, a od...

Mierzeja Helska i północne Kaszuby na rowerze

Mierzeja Helska - dlaczego warto na nią przyjechać? Długi na 35 kilometrów, piaszczysty pasek...

Sztynort i okolice – co zobaczyć na północy Mazur?

Mazury można zwiedzać na wiele sposobów - w tym artykule chcemy przedstawić Wam kilka...

Popularne

Comments

  1. Gratuluję bloga, bardzo dobry pomysł – nieprzegadane, ciekawe opisy i naprawdę inspirujący wybór miejscówek. Dzięki za włożoną w to pracę, na pewno będę wracał 🙂

ZOSTAW ODPOWIEDŹ

Proszę wpisać swój komentarz!
Proszę podać swoje imię tutaj

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.